2023
The Deficit Myth: Modern Monetary Theory and the Birth of the People's Economy van Stephanie Kelton heeft nogal wat vijanden gemaakt. Haar boodschap: ieder land dat zijn eigen geld kan maken, hoeft zich geen zorgen te maken over een tekort aan geld. Zolang er maar vertrouwen is dat het geld ook waarde vertegenwoordigt in de werkelijke wereld, kun je altijd meer geld creëren. Haar vijanden (en zo mag je, afgaand op de toon van de recensies, haar opponenten wel betitelen), maken zich zorgen over de boodschap die hiermee de wereld in geslingerd wordt. In de basis beweert Kelton dat er geld genoeg is. Ik denk dat de crises van de afgelopen jaren haar gelijk wel bewezen hebben. Er is heel veel geld de samenleving in gepompt. We hebben het afgelopen jaar ook gezien waartoe dit kan leiden: huizenhoge inflatie. En laat dat laatste nu ook precies het instrument zijn waarop Kelton vindt dat je WEL moet sturen. Dus niet op geldgebrek, maar op een te hoge inflatie. Inflatie impliceert namelijk dat er meer geld gemaakt wordt dan er aan waarde geleverd kan worden. Het wordt mij helaas niet helder hoe we op inflatie kunnen sturen, als we dat niet koppelen aan de hoeveelheid geld die in de markt circuleert. Dat is ook wat de critici haar kwalijk nemen: ze verwerpt de gedachte dat tegenover een overheidsinvestering belastingen moeten staan, maar belastingen voorkomen dat we alleen maar geld in de maatschappij aan het pompen zijn. Belastingen onttrekken geld aan de markt. Zo houd je een zeker evenwicht in de markt. Wat mij betreft, blijft ze het antwoord schuldig hoe een alternatief voor dit mechanisme eruit ziet.
Haar pleidooi voor een rechtvaardiger samenleving waarin iedereen die wil werken, ook zinvol werkt heeft, overtuigt me meer. Ervan uitgaande dat er altijd werk te doen is, wil ze in economisch zware tijden mensen in dienst van de overheid nemen, en wanneer het bedrijfsleven aantrekt, kunnen de mensen dan weer overstappen naar de beter betalende private sector. Dit heeft echter minder met economie te maken, en meer met politiek. Dat geldt voor wel meer analyses en oplossingen in haar boek. Ze was dan ook adviseur voor Bernie Sanders.